Pansuman

Pansuman, Fransızca yara bakımı anlamına gelen "Pansement" kelimesinden dilimize geçmiştir.

Yaraları dış etkenlerden koruyan, serum ve kan gibi sekresyonu emen veya ortamdan uzaklaştıran, kanama bölgesine basınç uygulayan, ilaçların uygulanmasını kolaylaştıran, yaralı bölgenin anatomik pozisyonunu koruyan, aseptik malzeme ile yapılan yardımcı uygulamaya pansuman denir.

Pansuman, temiz yaraların enfekte olmasını önler, enfekte olmuş yaraların temizlenmesini sağlar ve yaranın hızla iyileşmesine yardımcı olur. Pansuman malzemesi, steril olarak hazırlanan materyallerdir. Pansuman sırasında aseptik teknik ile çalışılır.

Pansuman Öncesi Yara Değerlendirmesi
- Yaranın uzunluğu, derinliği ve görünüşü gözlenmeli,
- Kanama varlığı, miktarı belirlenmeli,
- Yarada akıntı, kötü koku varlığı izlenmeli,
- Yara kenarlarının (dudaklarının) durumu (yakın, düzgü vb.) belirlenmeli,
- Yarada yabancı cisim varlığı gözlenmeli,
- Ağrı ya da ödem varlığı belirlenmeli,
- Duyusal / motor fonksiyon kaybı belirlenmeli,
- Kan damarı, tendon, sinir ve kemik hasarı varlığı tespit edilmeli,
- Yaşam bulguları değerlendirilmeli,

Pansuman Özellikleri
Kullanılan yara bakım ürünlerinin ve pansuman malzemelerinin özelliklerinin, etkilerinin ve istenmeyen yan etkilerinin bilinmesi önemlidir. Kullanılan ürünler hücresel seviyede yara iyileşmesini kolaylaştıracak fizyolojik ve biokimyasal özelliklere sahip olmalıdır.

Hastanın yarasına en uygun pansuman malzemesi seçiminde bilinmesi gereken ideal pansuman özellikleri;

- Sağlam dokuya zarar vermemeli
- Emici özelliğe sahip olmalı, sızıntı ve artıkları ortamdan uzaklaştırmalı
- Bakterileri geçirmemeli ve sekonder enfeksiyonlardan korumalı
- Aşırı eksuda salınımında nemliliği sürdürebilmeli
- Isıyı korumalı
- Toksik ya da alerjik etkisi olmamalı, yara için zararlı madde içermemeli
- Rahat ve kolay uygulanabilir olmalı Yarayı travmalardan korumalı
- Sık pansuman değişimi gerektirmemeli
- Maliyeti düşük olmalı
- Ömrü uzun olmalı
- Değiştirme sırasında yarada ek travmaya neden olmamalı
- Hem evde hem de hastanede kullanım için uygun olmalı
- Ucuz, güvenilir, etkili, kolay ulaşılabilir ve kolay kullanımlı olmalıdır.

Pansuman Uygulama Amacı
Pansuman, mikroorganizmaların çoğalması için uygun ortam sağlayan olumsuz koşulların oluşmasını önleyerek, canlı hücrelerin yaşamasına ve çoğalmasına yardım eder.

Özellikle kapalı pansumanlar, yara ile dış ortam ilişkisini kestiği gibi bölgeye belirli bir miktar basınç uygular. Bu basınç, ameliyat yerinden sızabilecek kanamayı durdurur ve hasta giysilerinin ve yatağının sızıntı ile kirlenmesini önler.

Islak pansumanlar, yaradan ısı ve sıvı kaybını azaltarak, yara bölgesinin nemliliğini sürdürerek, dokuların kurumasını önler. Yapılan pansuman ve sargılar ile vücut bölümlerinin farklı pozisyonlarda sabit durması (tespit edilmesi) sağlanır.

Pansuman Özellik ve Çeşitleri

Kullanılacak pansuman malzemesi, hastaya ve yaraya uygun olmalıdır. Hastanın hareketini sınırlandırmamalı, alerji yapmamalı, yaranın büyüklüğüne, tipine uygun olmalıdır.

Pansuman öncesi, yara iyileşmesinde etkili olan hastanın beslenme / beslenmeme durumu, dehidratasyon, sigara kullanımı, stres / anksiyete varlığı, uyku problemleri, kullanılan ilaçlar, yaşlılık, ağrı varlığı, kronik hastalık varlığı gibi durumlar belirlenmelidir.
Yara pansumanları; artık maddeleri uzaklaştırmak, yarayı boşaltmak, özel tedavi uygulamak, enfeksiyon varlığını belirlemek, doku travmasını izlemek, damar içi kataterleri (LV kanül ya da Santral Venöz Katater gibi) sabitlemek ve dış etkenlerden korumak amacı ile uygulanır.